Onze vertrouwde manier van complimenten geven is niet de meest behulpzame. Lastig, want wie roept er niet direct “wat mooi” bij een tekening van zijn kind? En wat is daar eigenlijk mis mee? In een notendop: als alles maar fantastisch gevonden wordt, kunnen kinderen gaan twijfelen aan de woorden van hun ouders. Wat vinden ze er nou echt van? Ook kunnen ze de druk voelen om een volgende keer net zo goed te presteren.
Een alternatief daarbij is beschrijvend prijzen. Daarmee leert je kind zichzelf te prijzen – het allergrootste compliment.
Een compliment kan je een goed gevoel geven, maar het kan ook onzeker, sceptisch of zelfs argwanend maken. Hoe reageer je zelf als je een compliment krijgt?
Maar beschrijvend prijzen, hoe doe je dat?
- Je beschrijft wat je ziet
- Je vat de prestaties in één woord samen
- Je corrigeert zonder te demotiveren
1) Beschrijf wat je ziet
Door te beschrijven wat je ziet, geef je geen oordeel aan de prestatie van je kind. Hij kan voor zichzelf bedenken wat jouw beschrijving voor hem betekend en eventueel zichzelf complimenteren. Zo wordt je kind niet afhankelijk van jouw goedkeuring, en voelt hij niet de druk om in de toekomst ook fantastisch, mooi of heel knap te presenteren. Dit klinkt misschien heel groot en overdreven, maar kijk eens in een relatie of op je werk, hoe gaat dat daar?
Het is best een uitdaging om je bewust te worden van je vertrouwde manier van complimenteren, en om reacties als “mooi zeg” of “goed zo” in te slikken. Geef jezelf de tijd. Begin eens met het complimenteren van een tekening, of knutselwerken, of van een opstel of het nieuwe liedje achter de piano. Je zult zien hoe fijn je kind het vindt als je oprechte aandacht geeft aan wat hij heeft gedaan, gemaakt of geleerd.
2) vat samen in één woord
Door samen te vatten in één woord breidt het zelfbeeld van je kind zich uit. Beschrijf wat je ziet en sluit af met een kwaliteit die de prestatie van je kind samenvat. Door het samen te vatten in één woord geef je betekenis aan je compliment. Denk aan behulpzaam, zorgzaam, doorzettingsvermogen of inlevingsvermogen.
Bijvoorbeeld: Ik zag je je broertje helpen met zijn veters. Dat is wat ik noem behulpzaam.
Of je kwam moe van school en wilde het liefst tv kijken, toch ben je voor je toets gaan leren. Daar is doorzettingsvermogen voor nodig!
Door beschrijvend te complimenteren zal gedrag zich herhalen. Dat kan heel positief zijn als het gaat om bijvoorbeeld zorgzaamheid of zelfstandigheid. Ook kan je betere complimenten geven waardoor de sterke kanten van het kind worden benadrukt. Daarvan krijgt hij zelfvertrouwen.
En vanzelfsprekend is het niet erg als je geweldig of fantastisch roept. Je kind hoort ook dat het oprecht bedoeld is. Je kunt altijd je oorspronkelijke reactie nog aanvullen met een concrete omschrijving van waar je zo enthousiast over bent dan maak je een reactie als geweldig nog waardevoller voor je kind.
Dus door de prestaties van je kind te beschrijven en samen te vatten in één woord geef je inhoud aan je compliment en bereidt het zelfbeeld van je kind zich uit.
Deze manier van complimenteren kan in het begin onnatuurlijk aanvoelen. Toch loont het om te blijven oefenen, want het effect van beschrijvend complimenteren is groots!
Voor kinderen betekent de duidelijkheid over wat ze in hun mars hebben. Dat vinden ze heerlijk, en het komt hun zelfvertrouwen absoluut ten goede.
3) corrigeren zonder te demotiveren
Door je kind te corrigeren en te motiveren voelt je kind zich gezien in plaats van bekritiseerd en zal je kind doorzetten in plaats van opgeven.
Hoe je dat doet? Door eerst te focussen op wat er al in orde is en daarna aan te geven wat er nog moet gebeuren.
Bijvoorbeeld als je kind een zetje nodig heeft om iets af te maken, prijs hem dan eerst, dan verliest hij zijn motivatie niet. Door aan te geven wat er al is gedaan en dan pas wat er nog moet gebeuren, corrigeer je op een behulpzame manier. Onbewust focussen ouders vaak op wat er nog niet in orde is in plaats van op wat er al is gebeurd. Om een aantal voorbeelden te noemen: “ik zie nog een paar legoblokken”, “ben je nou nog niet aangekleed”, “je hebt al drie fouten gemaakt in je huiswerk”. Door eerst aandacht te besteden aan wat er al is gedaan en daarna pas te tippen wat er nog moet gebeuren, geef je je kind een beter gevoel. Hij zal eerder gemotiveerd zijn om mee te werken dan wanneer hij alleen kritiek krijgt.
Voor volwassenen geldt trouwens hetzelfde, probeer het maar eens!
Dus als ouders focussen we vaak automatisch op wat er nog niet is gebeurd. Terwijl het voor je kind veel makkelijker is om door te zetten als hij je hoort benoemen wat er al wel is gedaan. Je kind eerst prijzen voor wat er al gebeurd is en dan motiveren vergt oefening. Maar als het eenmaal in je systeem zit kost het nog maar weinig moeite. Per saldo lever je zo een stuk minder kritiek op je kind, wat dus weer bijdraagt aan zijn zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld. Deze tool werkt trouwen ook goed in contact met andere, bijvoorbeeld je partner 😛 !
Wat zijn de effecten van beschrijven complimenteren?
- De zelfstandigheid van je kind wordt aangemoedigd
- Je stimuleert je kind om mee te werken
- Je kind leert zijn eigen kwaliteiten kennen waardoor een beter zelfbeeld ontwikkeld.
Een groot lap informatie deze keer en ik ben benieuwd of je tot onder doorgelezen hebt. Was het al bekend? Doe je dit al en/of was je hier al bewust van? Ga niet meteen alles willen toepassen, maar pak 1 punt tegelijk. En wat ik al eerder zei, niet alleen geldt dit voor je kind, maar ook op het werk of bij je partner kan dit voor mooie gesprekken en inzichten zorgen!
Met welk punt ga jij eerst aan de slag? Ik ga aankomende maand extra scherp zijn op corrigeren zonder te demotiveren!
