Somberheid bij kinderen, wat nu?
Helaas zijn er veel mensen die verstrikt raken in sombere gevoelens en er moeite mee hebben daaruit te komen. Maar dat ook veel kinderen kampen met somberheid, dat wordt nog wel eens over het hoofd gezien. Toch hebben tot vijf procent van de tieners te maken met depressiviteit, en nog een veel grotere groep met mildere sombere gevoelens. Waar komt dit vandaan en vooral: hoe kun je ermee omgaan?
Somberheid
Somberheid kan sterk naar voren komen tijdens de tienerjaren. In deze periode is er sprake van een grote transitie. Door veranderingen in het lichaam, de identiteit en in de sociale setting zijn sombere gevoelens tot op zekere hoogte ‘normaal’. Meestal gaan deze gevoelens vanzelf voorbij. Maar wanneer jouw kind langere tijd met serieuze somberheid rondloopt, kan het een groot effect hebben op het dagelijks functioneren en welzijn.
Moeilijkheden herkennen
Voor veel ouders is het best lastig om somberheid bij kinderen te herkennen. Bij kinderen die hun emoties naar buiten richten door een grote mond, ruziemaken of opstandigheid worden bepaalde moeilijkheden vaak sneller opgemerkt dan bij kinderen die dichtslaan. Soms wordt terugtrekken en stil gedrag gezien als uiting dat het kind goed met de veranderingen omgaat. Het tegendeel is echter waar. Bovendien vinden ouders het in die gevallen lastiger om hun kinderen te bereiken.
Voorbeeld uit de praktijk
Een voorbeeld hiervan is een jongen van veertien die ik heb begeleid. In de tweede klas kwam hij in een heel nieuwe klas terecht. Waar hij als brugklasser best wat vriendjes in de klas had, voelde hij zich nu erg alleen staan. Omdat hij ook nog op een andere locatie les had dan zijn vrienden, versterkte dat gevoel erg. Langzamerhand begonnen zijn resultaten terug te lopen. Maar wanneer zijn moeder hierover het gesprek aan wilde gaan, gooide hij de figuurlijke deuren dicht.
Ten einde raad
Zijn moeder signaleerde dat zijn zelfvertrouwen steeds meer afnam. Wanneer de jongen thuiskwam uit school ging hij meteen op zijn kamer zitten, waar hij veel gamede. Op momenten dat ze hem probeerde te stimuleren om iets anders te gaan doen, begon hij zich opstandig te gedragen. Na een tijdje belde ze me op, ten einde raad. Ze gaf aan dat ze bang was dat de situatie zou escaleren. Haar zoon wilde zijn kamer niet uit, zat het hele weekend in zijn eentje met harde muziek op, computerspelletjes en chips.
Eerlijk en veilig
We zijn gestart met paardencoaching. In eerste instantie was de jongen timide en gaf hij aan geen zin te hebben. Maar doordat we in beweging waren en het paard op eerlijke maar veilige manier een spiegel vormde, durfde ook deze jongen zich al de eerste keer open te stellen. Hij durfde te laten zien dat hij met zichzelf in de knoop zat, moeite had met zelfvertrouwen en daardoor weinig contacten durfde te leggen met klasgenoten. Inmiddels werd hij door de groep buitengesloten, wat zijn somberheid verder vergrootte.
Weer opbloeien
Het mooie aan mijn werk is dat ik na verloop van tijd kinderen weer zie opbloeien. Het paard geeft aan wanneer een kind op een zelfverzekerde manier handelt of niet, waardoor ze op een prettige manier daaraan kunnen werken. Veranderingen in hun gedrag zijn meteen zichtbaar en kunnen ze leren toepassen in het dagelijks leven. Ook deze jongen is een stuk beter in zijn vel gaan zitten. Hij heeft weer contact met vrienden uit zijn oude klas, en werkt daar ook aan op de nieuwe schoollocatie. Bovendien is het thuis weer een stuk gezelliger. Het is heel waardevol om bij dit soort vraagstukken te mogen ondersteunen.